"Inday!" Daghan and nagpangalan ug Inday; naa pu'y mga gipang-anggaan ug Inday, naa sa'y mga bayot nga magtawganay ug Inday, apan kadtong tingoga, kahibaw siya nga siya ang gipasabot. Sa gawas nga ilado kaniya ang tingog sa maong nagsiyagit nga tao, siya raman sad pud usa ang naa didto sa may kasagbutan nagtindog.
Mitalikod siya sa gilantaw niyang padong mosawp nga adlaw ug gilingi ang lalaking gadagan padulong niya. Nibulhot ang hangin ug gitayhop paluyo ang iyang itom ug taas nga buhok. Astan ang iyang penk nga duster milihok-lihok ug nilakra iyang dughan. Naklaro niya ang dagko, tupong ug puti nga ngisi sa lalaki. Gumikan kay layo layo pa man kini ug medyo itomon, ang tam-is niini nga pahiyom mao ra ang iyang makita. Ug sa diha pa lang daan nailhan na ni Inday kung si kinsa kini. "Dodong?" sangpit pa niya.
Nipaspas ang iyang kasingkasing ug di niya mapugngan nga makahinumdom sa mga nahitabo nila sa una. Nibalik ang iyang alimpatakan sa kadtong panahon nga nagbuwag silang Dodong. Mga katorse to ilang idad, naghigda to sa lantay si Dodong, gihuwaphuwap iyang agtang ni Inday samtang gikumot ang iyang nanggahing lawas. "Taas jud kaayo imong hilanat Dong," hilak ni Inday. Tuod, hapit na jud magkumbulsyon si Dodong. "Pero ayawg kabalaka, di tika byaan Dong," dungan pisil ni Inday sa bukton ni Dodong.
"Biya-e lagi ko! Ngano man diay, mamaayo ko kung mag-atang ka?" kinasuko ug kutas nga sulti ni Dodong.
"Sakita sad nimo manulti Dong oi! Nabalaka lang ko nimo!"
"Na! Kadtong kanding nimong nag-mehehe ang kabalak-i ai! Hapon na kaayo wa pa nimo hiposa!"
Nitulo ang luha ni Inday, mi-atras siya ug pila ka lakang samtang nagtabon sa iyang baba. Di siya katoo nga sama sa yinatakan sa kabaw kasakit manulti ni Dodong. Nidagan siya pagawas sa payag nilang Dodong nagdanguyngoy.
Naduol-duol na ang tao nga nilabang sa kahumayan padong kaniya apan nahunong kini kadiyot kay naay mga bata nga nagtambling tambling sa mga uhot. Maikog man pud siya mobadlong sa mga bata kay sikat na raba to sila nga mga dansir. Nindot pa jud silag mga sapatos, terno, gikan sa ilang sponsor. Napalpak man ang tambling sa usa ka bata, naparok ug ni-ago sa kasakit, mao tong nakapadayon ug lakaw si Dodong. Sa may unahan na hunong na pud siyag kadiyot sa dihang nikalit lang ug barog ang kabaw sa daplin. Gamay na lang jud ang kuwang ug naabot na siya sa bahirig nga lubi nga gisandig-sandigan ni Inday.
Ningisi siya ug samot nga nilusot gud ang mga dagko niyang ngipon sa tubangan nga way kalainan sa simod sa kabayo, migagmay iyang mga mata, nilapad iyang ilong ug nabingat iyang mga aping. Ug sa dihang gisagpa lang siyag kalit ni Inday.
"Aguy!" pong pa ni Dodong. Napapas ang malipayon niyang panagway. "Kung makasagpa ka Inday, mura man kag nag-palu-palu sa duster sa imong nanay nga tambok!"
"Mura ka'g iring Dodong." Sumpay dayon ni Inday. "Magpa-cute2x ka unya diay mangawras ka!" Dayon talikod niya. Mi-atubang siya pagbalik sa ni-sawp nga adlaw ug samot gibati ug kaguol, pun-an pa sa kusog nga sounds sa radio sa ilang silingan, nitulo jud ang luha ni Inday.
"Inday" kinaluoy nga tawag ni Dodong. "Atubanga ko, Please."
"No way!" minaldita niyang tubag.
"Ayeeeeeeee, kahibaw nako oi!" Sungog ni Dodong. "Magpagakos ka gikan sa luyo noh? Pina-Titanic?" Mipaduol siya kang Inday.
"Boang k-----" wa makatiwas ug sulti si Inday kay gidritso-an man siyag halok ni Dodong paglingi niya. Miatubang na lang siya ug tarong ug gigakos si Dodong. Gihinolhinol niya ang ulo ni Dodong, ug tuod nahikapan niya ang pahak niini ug samot nga gihatag iyang kaugalingon ngadto kang Dodong, kay mao jud to iyang una nga uyab, di siya masayop kay pahak.
"Imo jud diay nadawat akong gipahatag nimo Day."
"Gihatag?" nahibong siya.
"Oo, kadtong hipon ba. Diba namunga naman inyong mangga, nahunahuna nako na ganahan ka isuwa tog hipon. Mao gipada nako sa imong ig-agaw."
"Ha? Hipon? Ig-agaw?"
"Ayaw na lang gud pag goryo-goryo Inday. Nabati man gani nako ang hipon paghalok nako nimo. Oh! Masimhot gani nako sa imong ginhawa!"
"Boang ka! Wa koy nadawat nga hipon oi! Di sad ko mokaon ana! Ewwwwnesss!" Dayong lingi ni Inday sa nag-ungdo niyang suka sa unahan dapit. Nakita sad kadto ni Dodong ug kadigwaon naghunahuna.
Gihikap ni Dodong ang tiyan ni Inday. "Mabdos ka?"
Milingo-lingo si Inday. "Busog man gud kaayo ko sa saging ug ginamos ganiha."
"Aw." Hinay nga tubag ni Dodong ug ni-aksyon paglingkod sa yuta.
"Ayaw diha Dodong!' Badlong ni Inday. Milukso ug dali si Dodong. "Naa to'y tai sa iro diha ganiha. Hapit sad gani nako matumbi." Nikatawa si Inday.
"Ayeee! Bisan hapit jud niya malingkuri," sungog ni Dodong ug gituslok sa iyang tudlo ang kilid ni Inday.
"Ikaw nuon!' Baws ni Inday ug gituslok pud ang kilid ni Dodong.
Gipapha ni Dodong ang mga tai sa kanding ug didto sila molingkod nagsandigsandig sa lubi. "Gimingaw baya ko nimo Inday."
"Ako sad Dong. Ikaw man gud." Gikumot unta niya ang aping ni Dodong apan lisod man kaayo kay sobra ra kaniwang ang nawng niya. Iya na lang kining gipikpik ug nihigda dayon siya sa abaga ni Dodong.
"Nakaila lagi dayon ka nako Day bisan layo pa kaayo ko," hinumdom ni Dodong.
"Lagi. Itom man gud kaayo ka nya lutaw kaayo imong ngipon."
"Ah, laina sad nimo Day. Pareha raman ta ka-itoma."
Gibangon ni Inday iyang ulo ug gihapak ang bukton ni Dodong. "Pataka man lang ka oi! Mas itom ka!"
"Pareha ra lagi, awa gud." Gitapad ni Dodong iyang kamot sa kamot ni Inday apan nakita niya nga suko na kaayog nawng si Inday. "Ay sige gud." Sulti ni Dodong. "Itom ko, brown ka." Nihigda pagbalik si Inday sa abaga ni Dodong. "Pero wa jud ka magtoo Day nga lain kong tao? Daghan baya tang kaila nga mga itomon."
"Daghan gud?" Tubag ni Inday. Nahadlok si Dodong nga nasuko na pud si Inday. "Di daghan oi, tanan! Pero dah oi! Lahi ra ka nila. Kay puti man jud imong ngipon, yilo man to ilaha."
"Nya abi'g puti ug ngipon ako na diay?"
"Ay o oi! Ikaw ra may kaila nakong kusog manutbrash."
"Murag kinasuko man na imong mga tubag day oi. Ignan bitaw tika nga sunod padag package sa akong tiya, tagaan tikag toothpaste."
"Di lagi ko."
"Ayaw lag kauwaw gud."
"Boang, di lagi ko kay hang!"
"Ikaw gud."
Nitindog ug kalit si Inday. "hoy, taymsa Dong!" Nanighawak jud siya nga nag atubang ni Dodong. "Buwag naman ta. Nganong nagtapadtapad man ka nako?!"
"Ha? Buwag na diay ta?"
"Hagbay ra! Nalimot na lang kang imo kong gipalayas sa inyo? Kadtong gi-hangga ka? May kay na maayo pa ka noh?"
"Lingkod ra dirig balik!" Gibitad ni Dodong si Inday ug hapit kini makahikap sa tai sa iro pagkatumba niya.
"Boang ka! Boang ka!" Gihapakhapak ni Inday si Dodong. "Dugay na tikang gikalimtan! Nilabay na atong panahon! Humana ta! Dugay na!"
"Dugay nang tulo ka adlaw nimo?" Tubag ni Dodong. "OA ra sad ka Inday. Pag usang adlaw ra gani tong gihilantan ko mura namag lima ka tuig nimo! Nakasulti man kog bati pasaylo-a ko!"
"Sakit kaayo ka manulti Dong oi! Sakit kaayo! Naghunahuna lang ko nimo sama sa hinayhay kung kauwanon!"
"Day. Di man gud ka mohawa adto. Hadlok lang ko nga matakdan ka sa akong hangga!"
"Ngano man diay'g matakdan ko. Sa kasakit ug kalipay Dng, mag-unong tang duha!"
"Di man gud Day. Kuan man gud."
"Unsa! Sultie ko!"
"Ay wa oi. Kalimti lang to."
"Unsa lagi!" Pugos jud ni Inday. "Lab ko nimo?"
Naigking si Dodong ug miduko. "Ha? Aw. Oo. Lab tika."
"Binoang! Napugos raman ka adto Dong! Unsay tinuod nga rason ba!"
"Ganahan jud ka makahibaw ha? Ganahan jud ka?" Nitaas na pud ang tingog ni Dodong.
"Di ko bungol ayawg syagit, boang!"
"Bati kag nawng!" Singgit ni Dodong. "Mao nay tinuod. Daghan kag bugas sa nawng nya kung matakdan pakag hangga samot!" Nangandam si Dodong sa kasuko ni Inday. Apan ningisi raman kini. Gihikap ni Inday ang nag-gansalgansal nga nawng ni Dodong tungod sa hangga ug bunga'g singot. Gibag-ig ni Inday ang iyang ilong sa ilong pud ni Dodong, apan puros kini mugbo hinungdan nga ilang mga simod hinuon ang nagkabangga.
"Dali Day," gipikpik ni Dodong ang iyang paa ug milihok si Inday ug niposisyon sa paghigda sa mga paa ni Dodong. Gisudlay-sudlay ni Dodong ang mga buhok ni Inday gamit iyang kamot ug gipahimuslan ang nahabiling kahayag sa adlaw aron sa pagpahingoto ni Inday.